W dniu 27 stycznia 2025 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozstrzygnął skargi polskich i niemieckich organizacji ekologicznych na decyzję Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 16 sierpnia 2022 r. (znak: DOOŚ-WDŚZOO.420.24.2020.aka.132), zmieniającą decyzję Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 18 marca 2020 r. (znak: WONS-OŚ.4233.1.2017.KK.68) o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn. „1B.2 Etap I i Etap II Prace modernizacyjne na Odrze granicznej w ramach Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły”. Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2025 r. (sygn. akt IV SA/Wa 2239/22) Sąd uchylił zaskarżone decyzje Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie. Rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oznacza, że zrealizowane przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie prace modernizacyjne w rzece Odrze dokonane zostały nielegalnie – bez przeprowadzenia wymaganej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
Zarówno polskie, jak i niemieckie organizacje ekologiczne wielokrotnie wskazywały na nieprawidłowości związane z prowadzeniem postępowania przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie. Stanowisko o konieczności renaturyzacji rzeki Odry przedstawił ponadto – w Komunikacie nr 07/2022 z dnia 12 września 2022 r. – Interdyscyplinarny zespół doradczy ds. kryzysu klimatycznego, działający przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk. Zostało ono następnie poparte przez Komitet Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk oraz Komitet Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk.
Reprezentująca organizacje ekologiczne radczyni prawna dr Beáta Filipcová podkreśla: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2025 r. (sygn. akt IV SA/Wa 2239/22) w pełni potwierdza stanowisko organizacji ekologicznych oraz naukowców o konieczności przeprowadzenia rzetelnej oceny oddziaływania na środowisko w sprawie prac modernizacyjnych w rzece Odrze. W przypadku uprawomocnienia się zapadłego orzeczenia nie można wykluczyć demontażu nielegalnie wybudowanych urządzeń bądź przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej, jeżeli ich zdemontowanie mogłoby stanowić jeszcze większe zagrożenie dla środowiska naturalnego. Orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie unaocznia jednocześnie w sposób bezwzględny brak rzeczywistej gwarancji ochrony środowiska naturalnego w Polsce. Skoro mimo sądowego wstrzymania wykonalności decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach bezprawne działania władzy publicznej mogą doprowadzić do realizacji inwestycji, to proceduralne gwarancje przewidziane w polskim porządku prawnym stają się wyłącznie pozbawionym praktycznego znaczenia przedstawieniem.